Mô hình PEST là gì? Phân tích môi trường kinh doanh

Khi đưa ra những chiến lược phát triển, điều đầu tiên mà doanh nghiệp cần làm là đưa ra những đánh giá khách quan nhất về thị trường. Trong đó, mô hình PEST là một trong những mô hình đang được nhiều doanh nghiệp sử dụng để hỗ trợ nghiên cứu thị trường. Cùng TopOnSeek tìm hiểu mô hình PEST là gì ngay qua bài viết dưới đây.

Xem thêm: Môi trường Marketing là gì? Vai trò quan trọng và ý nghĩa của các yếu tố

PEST là gì?

PEST là công cụ đo lường để đánh giá thị trường cho một sản phẩm hay một doanh nghiệp tại thời điểm cụ thể. Mô hình này phân tích dựa trên 4 nhân tố được viết tắt là: Polite (vấn đề chính trị), Economic (vấn đề kinh tế), Social (vấn đề xã hội), Technological (vấn đề công nghệ).

Xem thêm: Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter: Khái niệm, áp dụng, ví dụ

Vai trò của PEST trong môi trường kinh doanh

Thị trường kinh doanh luôn thay đổi không ngừng, chính vì thế, doanh nghiệp phải liên tục đánh giá thị trường. Mô hình PEST đóng vai trò quan trọng trong môi trường kinh doanh.

• Dự đoán xu hướng thị trường: PEST cho phép doanh nghiệp dự đoán xu hướng thị trường trong tương lai, giúp doanh nghiệp giảm thiểu các mối đe dọa tiềm tàng đồng thời tạo cơ hội đổi mới.

• Lập kế hoạch dài hạn hiệu quả hơn: Phân tích PEST giúp doanh nghiệp có những kế hoạch phát triển trong tương lai. Hơn thế nữa, điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, tránh thất thoát trong doanh thu và tăng khả năng cạnh tranh với đối thủ.

• Có cái nhìn sâu vào cơ hội kinh doanh có giá trị: Tận dụng những phân tích của mô hình PEST, doanh nghiệp có khả năng dự đoán được thị trường tiềm năng và đưa ra những quyết định đầu tư và phát triển vào thị trường đó.

• Tránh được những đe dọa và thất thoát trong kinh doanh: Khi nhận thức được mối đe dọa trước mắt, doanh nghiệp có thể ngăn chặn hay né tránh những rủi ro đó. Chủ động đưa ra những chiến lược cạnh tranh sẽ giúp doanh nghiệp giành được lợi thế trong việc liên minh phát triển thị trường mạnh mẽ.

Xem thêm: Mô hình SMART là gì? Cách ứng dụng mô hình SMART trong Marketing

Phân tích các yếu tố của mô hình PEST

Mô hình PEST phân tích dựa trên 4 yếu tố sau:

Chính trị – Political

Chữ “P” trong mô hình PEST đề cập đến nhân tố chính trị hỗ trợ hay cản trở doanh nghiệp. Khía cạnh chính trị của mô hình này tập trung vào các lĩnh vực mà chính sách của chính phủ hay những thay đổi trong luật pháp ảnh hưởng đến nền kinh tế, đặc biệt bao gồm các chính sách về Thuế và Quy chế lao động.

Bên cạnh đó, một số khía cạnh khác về yếu tố chính trị được mô hình PEST đề cập, chẳng hạn:

• Quy chế làm việc
• Môi trường lao động
• Chính sách chính phủ
• Bảo hộ về lao động trí óc
• Quyền sở hữu tài sản
• Sự ổn định
• Chính sách về thuế và các khoản thuế liên quan
• Định mức thương mại

Xem thêm: Guideline là gì? Vai trò Guideline trong phát triển thương hiệu

Kinh tế – Economic

Economic trong phân tích PEST đề cập đến những vấn đề kinh tế bên ngoài, đóng vai trò trong sự phát triển của doanh nghiệp. Họ có thể nhìn vào những biến đổi của các khía cạnh bên trong nhân tố kinh tế để đánh giá và phân tích thực trạng của công ty.

Một vài vấn đề trong kinh tế được doanh nghiệp khai thác như:

• Quyền tiếp cận tín dụng
• Mức độ đầu tư của doanh nghiệp
• Chi phí sinh hoạt
• Sự phát triển hay suy thoái của kinh tế
• Tỷ giá trao đổi và lãi suất
• Toàn cầu hóa
• Lạm phát
• Chi phí lao động và mức độ chuyên nghiệp của người lao động
• Điều kiện thị trường
• Thói quen chi tiêu
• Mức thuế

Xem thêm: 8 bậc của tháp nhu cầu Maslow là gì? Ứng dụng trong Marketing

Xã hội – Social

Social (Xã hội) liên quan đến môi trường kinh tế xã hội của thị trường trong một ngành nhất định để doanh nghiệp có thể nhu cầu của khách hàng, từ đó mà đưa doanh nghiệp đến gần hơn với khách hàng.

Xã hội có khá nhiều tác động đối với kinh doanh trong doanh nghiệp. Mỗi vùng miền sẽ có mỗi văn hóa xã hội riêng tạo nên những đặc trưng của khu vực đó. Các yếu tố văn hóa được bảo vệ chặt chẽ, có quy mô nhất là văn hóa tinh thần.

Một mô hình PEST đánh giá Social trên những tác nhân:

• Thái độ đối với công việc (Năng suất)
• Xu hướng người dùng
• Đa dạng, hòa nhập và bình đẳng
• Phân chia giai cấp xã hội
• Trình độ giáo dục
• Sự thay đổi về dân số
• Tính lưu động của dân cư
• Nhân khẩu học trong khu vực

Xem thêm: Mô hình Canvas là gì? Cách lập kế hoạch theo mô hình kinh doanh Canvas

Công nghệ Technological

Công nghệ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự tác động tích cực hay tiêu cực của doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong giai đoạn sản xuất sản phẩm, điều chỉnh công nghệ và dịch vụ mới, vì vậy cần đánh giá Technology từ mọi góc độ.

trong kỷ nguyên kỹ thuật số như ngày nay, phát triển công nghệ là điều bắt buộc nếu doanh nghiệp không muốn rơi vào thế “lạc hậu”, “chết” trong công nghệ. Công nghệ Technology trong mô hình PEST phân tích qua những yếu tố như:

• Trí tuệ nhân tạo (AI)
• Tự động hóa và robot
• Mạng và bảo vệ mạng
• Công nghệ đột phá
• Cải tiến trong công nghệ thông tin
• Đa dạng hình thức làm việc (Online, Offline, Remote)
• Nghiên cứu và phát triển
• Mạng xã hội
• Trung tâm công nghệ

Xem thêm: Mô hình Freemium: Chiến lược kinh doanh hiệu quả cho các doanh nghiệp mới

Các biến thể khác

Ngoài Political, Economic, Social, Technological, mô hình PEST còn có nhiều biến thể khác, những biến thể tiêu biểu là:

• SLEPT (thêm yếu tố Legal – pháp luật)
• PESTEL/PESTLE (thêm yếu tố Environment – môi trường)
• STEEPLE (bổ sung yếu tố Ethics – đạo đức)
• STEEPLED (bổ sung yếu tố Demographic – nhân khẩu học).

Xem thêm: Mô hình AIDA là gì? Ví dụ về mô hình AIDA trong Marketing

Lợi ích của mô hình PEST là gì?

Mô hình PEST là công cụ phân tích chiến lược hữu ích giúp doanh nghiệp tập trung vào các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật của việc thực hiện phân tích PEST:

Hiểu rõ hơn về công ty trong bối cảnh xã hội

Không doanh nghiệp nào tồn tại độc lập; mỗi công ty đều kết nối mật thiết với khách hàng và cộng đồng. Phân tích PEST giúp doanh nghiệp nhận diện các yếu tố bên ngoài có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của mình, từ đó đánh giá rõ hơn về việc doanh nghiệp có thực sự tạo ra sự khác biệt đối với cuộc sống của người khác không?

Lập kế hoạch chiến lược dài hạn hiệu quả hơn

Việc thực hiện phân tích PEST định kỳ, chẳng hạn như hàng năm, giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược cho tương lai và tránh những rủi ro bất ngờ. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn giảm thiểu nguy cơ suy giảm doanh thu, đồng thời cải thiện vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp so với đối thủ.

Tăng cường nhận thức về các cơ hội và thách thức tiềm năng 

Phân tích PEST giúp doanh nghiệp nhận diện và đối phó với các mối đe dọa tiềm ẩn trước khi chúng trở thành vấn đề nghiêm trọng. Đồng thời, nó cũng giúp doanh nghiệp khai thác các cơ hội chiến lược, như việc giải quyết các vấn đề pháp lý hoặc tạo ra các liên minh chiến lược để củng cố vị thế trên thị trường.

Nhận diện các cơ hội kinh doanh có giá trị

Bằng cách theo dõi các chính sách của chính phủ và các thay đổi trong thị trường, doanh nghiệp có thể nhanh chóng tận dụng các cơ hội mới. Điều này giúp doanh nghiệp luôn ở vị trí thuận lợi để tương tác với khách hàng và thị trường, củng cố uy tín và hình ảnh thương hiệu thông qua việc thực hiện các chính sách được coi là đạo đức và trách nhiệm.

Điều hướng thành công qua các thay đổi trong môi trường kinh doanh 

Khi được thực hiện đúng cách, phân tích PEST giúp doanh nghiệp dự đoán và ứng phó với các thay đổi trong môi trường kinh doanh. Điều này không chỉ giúp cảnh báo về các mối đe dọa tiềm năng mà còn tạo ra cơ hội mở rộng sang các thị trường và lãnh thổ mới.

Lợi ích của mô hình PEST (Nguồn: TOS)

Xem thêm: Mẫu lập kế hoạch truyền thông cho sự kiện, thương hiệu hiệu quả

Những hạn chế của mô hình PEST là gì?

Mặc dù mô hình PEST mang lại nhiều lợi ích quan trọng, nhưng nó cũng đi kèm với một số hạn chế cần được cân nhắc kỹ lưỡng. 

Môi trường thay đổi liên tục: Môi trường kinh doanh ngày nay thay đổi rất nhanh chóng. Các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội và công nghệ có thể biến đổi không ngừng trong thời gian ngắn, làm cho các kết quả phân tích của PEST có thể trở nên lỗi thời rất nhanh. Điều này làm giảm tính hiệu quả và độ chính xác của các quyết định chiến lược dựa trên phân tích PEST.

Nhiều ước tính và giả thuyết: Phân tích PEST thường yêu cầu đưa ra các giả thuyết về các yếu tố tương lai. Do đó, luôn có khả năng sai lầm trong các giả định này, ảnh hưởng đến tính chính xác của kết quả phân tích. Việc dựa vào các ước tính có thể dẫn đến những quyết định thiếu chắc chắn và không hiệu quả.

Quá nhiều dữ liệu: Phân tích PEST bao gồm việc thu thập và xử lý một lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Điều này đòi hỏi sự phân tích cẩn thận để lọc ra các thông tin quan trọng và sử dụng chúng một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc xử lý và phân tích một khối lượng dữ liệu lớn có thể phức tạp và tốn thời gian, đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao.

Nguy cơ thông tin không chính xác: Hầu hết thông tin sử dụng trong phân tích PEST được thu thập từ các nguồn bên ngoài, do đó có thể không đảm bảo độ chính xác 100%. Sự phụ thuộc vào thông tin từ các nguồn bên ngoài có thể dẫn đến sai sót nếu các thông tin này không chính xác hoặc cập nhật không kịp thời. Điều này có thể gây ra những quyết định chiến lược không chính xác và gây hại cho doanh nghiệp.

Mặc dù mô hình PEST là công cụ hữu ích để phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến doanh nghiệp, việc sử dụng nó cần phải thận trọng và kết hợp với các phương pháp phân tích khác để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong việc lập kế hoạch chiến lược.

Xem thêm: Affiliate Marketing Là Gì? Cách Thức Vận Hành Cho Người Mới 2023 | TopOnSeek

Ví dụ về mô hình PEST

Để hiểu rõ hơn về mô hình PEST, cùng TopOnSeek tham khảo ví dụ về mô hình PEST trong thương hiệu sữa Vinamilk.

• Về chính trị: Một yếu tố về pháp luật, chính trị nổi bật trong Vinamilk là các tiêu chuẩn về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây là tiêu chí đang được nhiều người dùng tại Việt Nam quan tâm. Do đó, chất lượng của sữa là vấn đề Vinamilk luôn ưu tiên hàng đầu.

• Về kinh tế: Tốc độ phát triển kinh tế ngày càng tăng tạo ra thách thức lớn đối với ngành sản xuất sản phẩm, bởi ngày càng nhiều thương hiệu mới ra đời trên toàn thế giới. Hơn thế nữa, nguyên liệu đầu vào của Vinamilk đang có chỉ số gia tăng lạm phát.

• Về xã hội: Xã hội Việt Nam ngày nay đang quan tâm về sức khỏe nhiều hơn, đây chính là điều kiện thuận lợi cho ngành sữa phát triển.

• Về công nghệ: Vinamilk có quy trình sản xuất được quản lý chặt chẽ theo tiêu chuẩn ISO giúp người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng sản phẩm và tạo nên lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ cho Vinamilk.

Xem thêm: Mô hình Marketing Mix 7P trong Marketing là gì?

Mô hình PEST của Vinamlik (Nguồn: TOS)

Ví dụ điển hình về mô hình PESTEL của Apple:

• Yếu tố chính trị: Đóng góp doanh thu ngoài Hoa Kỳ cho Apple lên đến 113,8 tỷ đô la. Do đó, bất cuộc đấu tranh chính trị nào cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến công ty. Apple bị ảnh hưởng khá lớn bởi các cuộc bất ổn về chính trị ở Trung Quốc hay tấn công khủng bố ở Anh. 
• Yếu tố kinh tế: Sự biến động của tỷ giá hối đoái tạo ra những thách thức đáng kể cho Apple trong việc duy trì giá cả cạnh tranh và lợi nhuận ổn định tại các thị trường quốc tế. Điều này đòi hỏi công ty phải liên tục điều chỉnh chiến lược kinh doanh và quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Tỷ giá hối đoái tăng có ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm của Apple. Các sản phẩm của Apple trở nên đắt đỏ hơn tại một số thị trường trọng điểm như Trung quốc do sự chênh lệch giữa đồng đô la Mỹ và các loại tiền tệ khác như Euro và Nhân dân tệ. 
• Yếu tố xã hội: Với sự ảnh hưởng của “ông lớn công nghệ Apple”, các sản phẩm của Apple đã trở thành biểu tượng thể hiện địa vị xã hội. Do mức giá của các sản phẩm này khá cao, từ đó cho thấy đẳng cấp và địa vị của những ai đang sở hữu. 
• Yếu tố công nghệ: Apple đang đối mặt với thách thức lớn trong việc xử lý rác thải điện tử, đặc biệt là các thiết bị có pin lithium. Việc loại bỏ và tái chế các thiết bị này đòi hỏi chi phí lớn, gây áp lực lên tài chính của công ty. Trong bối cảnh đối mặt với thách thức về rác thải điện tử, Apple cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ tái chế và các giải pháp bền vững. Đồng thời, sự tập trung vào thiết kế sản phẩm tinh tế và độc đáo sẽ giúp Apple duy trì và phát triển lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Mô hình PEST của Apple (Nguồn: TOS)

Xem thêm: Mô hình Marketing Mix 7P trong Marketing là gì?

Khi nào nên sử dụng mô hình PEST

Phân tích PEST (Political, Economic, Social, and Technological) có thể được thực hiện bất kỳ khi nào doanh nghiệp của bạn muốn. Tuy nhiên, có một số thời điểm quan trọng mà việc thực hiện phân tích PEST trở nên đặc biệt cần thiết:

Khi có thay đổi lãi suất: Sự biến động của lãi suất có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng vay vốn, chi phí tài chính và sức mua của khách hàng. Phân tích PEST giúp doanh nghiệp hiểu rõ tác động của các thay đổi này và điều chỉnh chiến lược tài chính phù hợp.

Khi có chính sách mới của chính phủ: Chính sách mới, như quy định về thuế, luật lao động, hoặc các quy định về môi trường, có thể tạo ra các cơ hội hoặc thách thức lớn cho doanh nghiệp. Phân tích PEST cho phép doanh nghiệp nhận diện và chuẩn bị đối phó với những thay đổi này một cách kịp thời và hiệu quả.

Khi có sự ra đời của công nghệ mới: Công nghệ mới như Trí tuệ nhân tạo AI, Robot hóa, bảo mật dữ liệu,…có thể thay đổi hoàn toàn cách thức hoạt động của ngành công nghiệp, mang lại cơ hội đổi mới và cải tiến quy trình, nhưng cũng có thể tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt. Phân tích PEST giúp doanh nghiệp nhận biết các công nghệ mới và đánh giá tác động của chúng lên hoạt động kinh doanh.

Khi doanh nghiệp mở rộng thị trường hoặc tham gia vào thị trường mới: Mỗi thị trường mới có những yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội và công nghệ riêng. Phân tích PEST giúp doanh nghiệp hiểu rõ môi trường mới này và xây dựng chiến lược thâm nhập thị trường hiệu quả.

Thực hiện định kỳ để không bị lỗi thời: Môi trường kinh doanh luôn thay đổi, do đó việc thực hiện phân tích PEST thường xuyên, chẳng hạn như hàng năm, giúp doanh nghiệp luôn cập nhật với các xu hướng và thay đổi mới nhất. Điều này giúp doanh nghiệp duy trì sự linh hoạt và sẵn sàng đối phó với các thách thức và cơ hội mới.

Xem thêm: Marketing là gì? Tổng quan kiến thức Marketing căn bản từ A-Z

So sánh mô hình PEST và SWOT

Mô hình PEST và SWOT đều giúp doanh nghiệp đánh giá thị trường nhằm phát triển kinh doanh. Hai mô hình này đều có những ưu điểm, hạn chế riêng, tuy nhiên, không có câu trả lời cho câu hỏi “Mô hình nào tốt cho doanh nghiệp hơn?”, bởi cả hai đều có những vai trò riêng trong doanh nghiệp, cụ thể:

• Mô hình PEST cung cấp những đánh giá thị trường kinh tế bên ngoài của doanh nghiệp mà không xem xét những yếu tố bên trong của nó. Vì vậy, doanh nghiệp sẽ không tìm thấy điểm mạnh, cơ hội cạnh tranh của doanh nghiệp mình.

• Mô hình SWOT: Khác với PEST, mô hình này cho phép doanh nghiệp đánh giá cả 2 môi trường bên ngoài và bên trong, tuy nhiên, những tác nhân bên ngoài không được phân tích sâu rộng. Bỏ lỡ yếu tố bên ngoài có thể gây khó khăn trong quá trình xây dựng chiến lược của doanh nghiệp.

Một doanh nghiệp muốn xây dựng chiến lược phát triển thì không nên lựa chọn 1 trong 2, thay vào đó hãy tiến hàng thực hiện phân tích môi trường vĩ mô bên ngoài PEST và đưa ra những lợi thế để tiến hành phân tích mô hình SWOT.

Xem thêm: Phân tích SWOT là gì? Cách xây dựng mô hình SWOT hiệu quả nhất

Trên đây là tất tần tật những thông tin cơ bản mô hình PEST là gì mà chúng tôi muốn mang đến cho người đọc. Doanh nghiệp muốn phát triển chiến lược lâu dài, cần có những đánh giá chính xác và trực quan nhất về những tác nhân trong thị trường. Hi vọng qua bài viết này, bạn đã xác định được những bước tiến đúng cho doanh nghiệp.

Xem thêm: SEO agency, SEO lazada, SEO traffic, SEO từ khóa google, SEO web wordpress, công ty SEO chuyên nghiệp, SEO tiktok, TOS, SEO từ khóa, dịch vụ SEO traffic, AI cho SEO, dịch vụ Entity SEO, dịch vụ SEO hiệu quả, dịch vụ SEO, dịch vụ SEO tổng thể website, thuê SEO tổng thể, SEO shopee, AI cho chat gpt, dịch vụ SEO từ khóa Top Google, GPT cho SEO